Opstand in Servië en de Joegoslavische zegel

Op 7 juli 2021 gaf Servië de bovenstaande zegel uit. Dat was ter viering van de 80ste verjaardag van de Servische opstand, die in juli 1941 plaatsvond.

De voorgeschiedenis:
Op 25 maart 1941 sloot de Joegoslavische regering een pact met de fascistische Duitsers. De regering probeerde zo oorlog met de Duitsers te voorkomen. De Joegoslaven waren het echter helemaal niet eens met dit pact en de regering werd omver geworpen. Op 27 maart werd een nieuwe regering geïnstalleerd die een hulpovereenkomst met Rusland afsloot. Hitler was uiteraard niet blij met deze overeenkomst, en op 12 april vielen de Duitsers Zenum (nu Belgrado) binnen. Vrijwel direct organiseerde een groep Joegoslaven met hulp van de Russen een communistische partizanenbeweging. Deze stond onder leiding van onder andere Josip Broz Tito, maarschalk en de latere President.
Na de inval van Duitsland in Rusland lieten de Russen de Partizanen aan hun lot over. Het duurde nu niet lang of de Duitsers namen de macht in Joegoslavië over en vormden een nieuwe regering die direct begon Joden, Roma en andere groepen te vermoorden en te deporteren. De bevolking die dit zag organiseerde samen met de communistische partizanen in juli een landelijke opstand, die echter bloedig neergeslagen werd.

De uitgifte van de herdenkingszegel van die opstand werd geïnitieerd door de Verenigingen van Veteranen van de Nationale Bevrijdingsoorlogen van Servië en het Ministerie van Arbeid, Werkgelegenheid, Veteranen en Sociale Zaken. Zij organiseerden in 2021 onder auspiciën van de president van de Republiek Servië tal van activiteiten ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van het begin van de opstand van de bevolking van Servië tegen het fascisme en de fascistische bezetter. De Eerste dag van Uitgifte was 7 juli 2021.

De foto die gebruikt is voor de zegel is een ingekleurd zwart-wit beeld, gemaakt van een film van de opstand van 27 maart 1941.
Al eerder werd dezelfde afbeelding gebruikt voor de Joegoslavië zegel van 27 maart 1951. Deze laat net een ander fragment uit de film zien.

De 2021 zegel is gevat in een vel met tien dezelfde zegels, in 2 stroken van vijf. Tussen de 2 stroken zitten vijf vignetzegels, met vier afbeeldingen van schilderijen van de oorlog.

De bovenste twee vignetten tonen een schilderij van Milo Milunović, "The First Day of Freedom".

Daaronder een schilderij van Frano Šimunović, "Colonne van de Partij".

Op het vierde vignet: Jovan Bijelić, "Bombardement op Belgrado 1941".

En op het onderste vignet: Milić Stanković, "20 oktober 1941".

De FDC is geïllustreerd met twee partizanen op protestaffiches, en op de achtergrond een afbeelding van de demonstraties in Belgrado op 27 maart 1941.

Dan even terug naar de Joegoslavië zegel. Regelmatig duikt de vraag op wat nu eigenlijk die vaak besproken "gescheurde vlag zegel" precies is.
De zegel van de uitgifte datum 27 maart 1951 is gedrukt in zes loketvellen op één vel papier en daarna dus opgedeeld in vellen van zestien zegels, welke vervolgens handmatig geperforeerd zijn.

De afbeelding is in twee drukgangen, roodbruin en rood, na elkaar aangebracht. Het papier is daarbij niet altijd correct ingevoerd, en daardoor is er verschil in de afstand tussen de twee kleuren.

Op de zegels komt een veelheid aan afwijkingen voor, zoals strepen en stippen, maar de bekendste is die van een "gescheurde vlag". Waarschijnlijk zat er een beschadiging op het bewuste cliché. Welnu hier een afbeelding van zo'n zegel.


Links een fragment uit een normale zegel, rechts met gescheurde vlag (onder de 2)

Zover na te gaan is er dus één op de 96 zegels met deze afwijking.

Frappant: De afbeelding met de scheur in de vlag werd ook gebruikt op de herdenkingsenvelop ter gelegenheid van de 25e verjaardag van de coup.

Het zegel vond ook zijn plaats op de speciale envelop uitgegeven voor de postzegeltentoonstelling van de Filatelisten van Zemun. Zemun was een stad, maar is  tegenwoordig een wijk van Belgrado.
Links de buste van Tito met oorlogstuig, met naast zijn hoofd de tekst: "Dag van het Leger" (Dag Armee) 22 december 1941-1951.

Ook is er een fraaie maximumkaart, gemaakt voor dezelfde gelegenheid.

 

Hans de Kloet

 

Naar boven   -   Terug naar vorige pagina   -   Home