Het meten van de perforatie

In de veiling zit een zegeltje van Amerika dat niet goed thuis te brengen is qua tanding. Het betreft hier kavel 8 : USA Expreszegel met afwijkende tanding 11¼:10½.
Nu is bekend dat er bij dit zegel verschillende afwijkingen in tanding voorkomen, maar deze maten kan ik in geen van de ter beschikking staande catalogussen terug vinden.
Nu zijn er vele formaten van zegels en eigenlijk komen er maar een paar perforatiematen veelvuldig voor. Bij lijntandingen kan ik me voorstellen dat het beeldformaat geen rol speelt, maar bij kam- of kast-tanding moet het formaat maar overeenkomen met de wijdte van de stand der tanden. Hoe wordt dan precies die waarde aan de tanding gegeven?
Nou, vrij simpel; de tanding is niet een 'punt' op de ladder maar een 'gebied'! De tanding kan dan ook eigenlijk niet met een 'metertje' maar middels een 'bepaler' vastgesteld worden. Ruwweg ziet zo'n tandingsbepaler er zo uit:

Je begrijpt het al; het gebied waar de best passende match tussen lijnen en tanden of gaten wordt gevonden, is het tandingsgehalte. Je kunt de bepaling zo uitgebreid maken als je wilt en er zijn zelfs schalen die tot 4/100ste tandingen toegepast kunnen worden.
Uiteraard is dat voor 'Huis- Tuin en Keuken verzamelaars' veel te uitgebreid, en gewoonlijk worden de tandingen in kwarten (¼) weergegeven. Nu is bovenstaande methode best wel moeilijk om correct te gebruiken. Ligt de zegel iets scheef op de meter, dan wordt al een andere waarde verkregen. Vandaar dat voor ons de eenvoudigere versie met de punten in filatelisten-pakketten zit:

Nadeel van deze is weer dat de gaten een bepaalde waarde meekrijgen waardoor bij afwijkende maat pennen moeilijker tot een goed resultaat gekomen wordt.
Voor de specialisten bestaat er de Super Gauge meter waarbij ook het formaat van de zegel een rol speelt:

Nog verwarrender wordt het meten wanneer voor de horizontale en verticale perforaties verschillende formaten perforatie worden gebruikt. Deze 'composiet-tandingen' geven altijd eerst de horizontale en na de : de verticale tanding aan. Heel sporadisch komen zegels met aan meer dan twee zijden verschillende tandingen voor, maar dat zijn eigenlijk altijd 'gemaakte' tandingen.
Voor de echt luie verzamelaars onder ons is er nu dus het Michel programma voor de computer of de Safe Perfotronic: een apparaat waar de zegel alleen maar ingestoken hoeft te worden waarna de gegevens er vervolgens uitrollen:

Heb je dus interesse in het Amerikaanse zegeltje, dan kun je je meetlusten botvieren middels de bovengenoemde zaken.

Hans de Kloet

Naar boven   -   Terug naar vorige pagina   -   Home